A Tipi Kişilik Özelliğinin Kariyerizm Eğilimi Üzerine Etkisinde Ahlaki Çözülme Eğiliminin Aracı Rolü

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı örgütler açısından sapkın ve yıkıcı davranış biçimleri olarak görülen kariyerizm eğilimi ve ahlaki çözülme eğilimlerinin A tipi kişilik özelliği kapsamında etkilerinin analiz edilmesidir. Bu doğrultuda sosyal bilişsel teori ve kontrol odağı ilkesi teorileri kapsamında kariyerizm eğiliminin birey bazında öncüllerini belirlemek amaçlanmaktadır. Araştırmada kariyerizm eğilimi kavramının A tipi kişilik özelliği ve ahlaki çözülme eğilimi kavramlarıyla etkileşimi ele alınmaktadır. Araştırma kapsamında önce konular hakkında kuramsal ve kavramsal çerçeve oluşturulmuş daha sonra özel bir banka çalışanlarına yönelik uygulama yapılmıştır. Bu çerçevede araştırma örneklemini Konya'da faaliyet gösteren özel bir bankanın çalışanları oluşturmaktadır (n=360). Araştırma örnekleminden soru formu aracılığıyla veriler elde edilerek bu veriler AMOS ve SPSS programları kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz kapsamında doğrulayıcı faktör analizi, korelasyon analizi ve yapısal eşitlik modeli analizleri uygulanmıştır. Araştırma bulgularına göre A tipi kişilik özelliğinin kariyerizm eğilimi üzerinde pozitif yönlü anlamlı bir etkisinin olduğu belirlenmiştir. Diğer yandan A tipi kişilik özelliğinin ahlaki çözülme eğilimi üzerinde anlamlı bir etkisinin bulunmadığı belirlenmiştir. Bununla birlikte kariyerizm eğiliminin ahlaki çözülme eğilimini pozitif yönlü anlamlı olarak etkilediği belirlenmiştir. Araştırmanın son bulgusu olan A tipi kişilik özelliğinin kariyerizm eğilimine etkisinde ahlaki çözülmenin aracı etkisi tespit edilememiştir. Araştırma bulgularına göre ahlaki çözülme eğiliminin kariyerizm eğilimini güçlendirdiği, A tipi kişilik özelliğinin de kariyerizm eğilimini arttırdığı belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: A tipi kişilik özelliği, kariyerizm, ahlaki çözülme eğilimi.

Kültürlerarasi İleti̇şi̇m Kaygisinin Zenofobi̇ye Etki̇si̇nde Ci̇nsi̇yeti̇n Düzenleyi̇ci̇ Rolü: Bolu Abant İzzet Baysal Üni̇versi̇tesi̇ Örneği̇

“…Tablo 4'e göre araştırma kapsamında elde edilen verilerin Average Variance Extracted-(AVE) yani ortalama açıklanan varyans değerleri dikkate alınarak yakınsama geçerliliği bulunmuştur. Araştırma modelinin AVE değerinin 0,5'ten yüksek olması ile ölçek ifadelerinin örtük değişkenlerinin geçerli olduğu söylenebilir (Hu ve Bentler, 1999;Fornell ve Larcker, 1981;Erdem, 2021a). Ölçekler arasında korelasyonun ayırt edici geçerliliğe yönelik değerlerinin 0,80'den küçük olması ile araştırma modelinin ıraksama ayırt edici geçerliliğini sağladığını göstermektedir (Kline, 2016;Erdem, 2021b).…”

The Moderating Role of Dark Personality Characteristics in the Relationship between Careerist Tendencies and Impression Management Tactics

“…Bu inanca sahip kimseler ilerlemelerini performansa dayalı olmayan yollarla sürdürme eğilimindedirler. Literatürde kariyerist eğilimler ile kişiliğin pek çok çalışmada birbiriyle ilişkilendirildiği görülmektedir (Akhtar, Malik & Afridi, 2019;Chiaburu, Munoz & Gardner, 2013;Erdem, 2021). Bratton ve Kacmar (2004) yaptıkları çalışmada makyavelizm ile kariyerizm arasında bir ilişki tespit etmiştir.…”

“…Bu çalışmada, çalışanların kariyerist eğilimleri ile izlenim yönetimi taktikleri arasındaki ilişkinin varlığı sorgulanmış ve karanlık kişilik özelliklerinin kariyerist eğilimler ile izlenim İkinci olarak elde edilen bulgular, çalışanların daha kariyerist eğilimlere sahip çalışanların daha fazla karanlık kişilik özelliği taşıdığını göstermektedir. Literatürde kariyerist eğilimler ile kişilik ilişkisini ele alan pek çok çalışma bulunmaktadır; ancak sınırlı sayıda çalışmanın kariyerizm karanlık kişilik özellikleri ilişkisini ele aldığı görülmektedir (Akhtar, Malik & Afridi, 2019;Chiaburu, Munoz & Gardner, 2013;Erdem, 2021;Ağırbaş, 2019). Bratton ve Kacmar (2004) yaptıkları çalışmada makyavelizm ile kariyerizm arasında bir ilişki tespit etmiştir.…”

Z Kuşağının A ve B Tipi Kişilik Özelliklerinin Bireysel Kariyer Planlamalarına Etkisi

“…tarafından yapılan kariyer danışmanlığı ve geliştirme eğitiminde A ve B tipi kişilik özelliklerinin kullanıldığını ifade etmiştir. Özellikle A ve B tipi kişilik özelliklerinin bireyin kariyer planlamasında etki gösterebileceğini öne sürmüştür Erdem (2021). kariyerizm yönelimi ile ahlaki çözülme yönelimlerinin A tipi kişilik yapısı ile etkilerinin analiz edilmesi amacıyla yapmış olduğu çalışmada ahlaki çözülme eğiliminin kariyerizm eğilimini güçlendirdiği sonucunu bulgulanmıştır.…”