A Group of Metalwork of the Artukid Period at Hasankeyf Museum

Abstract

El sanatları içerisinde önemli bir kolu temsil eden ve kesintisiz bir üretim çizgisiyle gelişen maden sanatı, üretildiği dönem ve coğrafyanın sanatsal bakış açısına dair pek çok dinamiği içerisinde bulundurması açısından önem teşkil etmektedir. Taşınabilir kültür varlıkları niteliğindeki madeni eserler, coğrafi olarak temasta olunan farklı kültürlerle etkileşimin ve sanatın sınır alışverişinin gözler önüne serildiği özel bir grubu temsil etmektedir. Orta Çağ Anadolu’sunda maden sanatı adına en görkemli eserlerin, Konya ve Artuklu hâkimiyet sahasında gelişen maden atölyelerinde verildiği bilinmektedir. Çalışma konumuzun dönem sınırını oluşturan Artuklular Dönemi, yayılım gösterdiği coğrafya içerisinde yer alan zengin maden yatakları ve buna paralel olarak kurulan maden atölyeleri ile sanatsal ilkelere bağlı sayısız madeni eser örneklerinin verildiği özel bir periyodu işaret etmektedir. Artuklu Dönemi maden sanatı, yapım ve süsleme tekniklerindeki farklılıklar ile Anadolu maden sanatı içerisinde bölgesel birtakım üslup özelliklerinin doğuşuna katkıda bulunmuştur. Çalışmamıza konu olan altı eser, 2019 yılında kurulan Hasankeyf Müzesinde yer alan madeni eserler arasında Artuklu Dönemine ait eserlerin tespiti ile çalışmaya dâhil edilmiştir. Eserler, kullanılan malzeme, teknik, form, süsleme ve yazı unsurları açısından değerlendirmeye alınarak, sanat tarihi disiplini içerisinde bütün yönleriyle tanıtılmaya çalışılmıştır.