A Comparative Study of The Muslim and Christian Saints on Sagas and Miracles

Abstract

İslam dünyasında meşhur velilere dair menkıbevi hayatlar ve keramet anlatıları, klasik edebiyatın önemli malzemelerinden biridir. Hristiyan dünyasında meşhur olmuş azizlerin menkıbevi hayatlarına bakıldığında da yine çok sayıda kerametin anlatıldığına şahit olunur. Klasik Türk Edebiyatı'nın mühim kaynaklarından olan evliya tezkireleri, azizlerin hayatlarını anlatan çeşitli eserler, bu evliyaların/azizlerin hayatlarını örnek göstererek âdeta dinî propaganda yapmaktadır. Evliya/aziz hayatlarında benzer kerametlerin/mucizelerin görülmesi, bunların aynı kaynaktan çıkabileceği iddiasını akla getirmektedir. Mürit veya mensup toplamak, onları bağlı oldukları kanaat önderine sadakatten ayırmamak ve onların motivasyonunu zinde tutmak veya arttırmak için sıklıkla başvurulan menkıbevi anlatılar, öyle görülüyor ki ortak bir kaynaktan; peygamber kıssalarından beslenmektedir. Tam bu noktada Müslüman evliyasının ve Hristiyan azizlerinin benzeşen bazı kerametlere sahip olduğuna rastlanmıştır. Benzer kerametler tasnif edilmiştir. İlgili isimlerin başlarından geçen benzer olaylar, aynı alt başlıkta dikkatlere sunulmuştur. İslam evliyasına ve Hristiyan azizlerine mal edilen anlatıların bu denli bir benzerliğe sahip olması, bu çalışmanın çıkış noktasını oluşturmuştur.