21. Yüzyılda Türkiye’nin Bilim İletişimi Uygulamaları Üzerine Bir Çalışma

Abstract

Bilimin toplumların yaşamında merkezi bir konuma yerleşmesiyle, insanların bilim ve teknoloji ile ilgili konularda bilgiye ve bilimsel bakış açısına sahip olması zorunlu hale gelmiştir. Türkiye'nin akademik gündemine 1990'larda girmiş olan bilim iletişimi tam olarak 2004 yılında bir resmi politika olarak tescillenmiştir. Bu çalışmanın temel amacı, Türkiye'nin bilim iletişim politikalarının mevcut somut sonuçlarını ortaya koymaktır. Bu amaçla, önce bilim iletişimi ve ilgili kavramlar ile bilim iletişimin tarihsel gelişim süreci kısaca anlatılmıştır. Daha sonra Türkiye'de bilim iletişimi politikalarının tarihi özetlenmiş ve son olarak yeni bin yılda Türkiye'de kamu politikaları sonucu uygulamada olan bilim iletişimi formları olarak yazılı basın, televizyon, bilim merkezleri ve müzelerin bir derlemesi yapılmıştır. Çalışma göstermektedir ki Türkiye'de, bilimin olduğu kadar bilim iletişimi çalışmalarının da öncüsü TÜBİTAK (Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu)'tır. Bilim iletişimcileri yetiştirilmesi hususunda ise 2018 yılında merkezi yerleştirme ile öğrenci alan 226 yükseköğretim kurumunun ders müfredatı incelenerek üniversitelerde "bilim iletişimi" eğitimi verilip verilmediği tespit edilmeye çalışılmış; 226 üniversitede 10 adet benzer içerikte derse rastlanmıştır.

Türkiye’de Bilim İnsanlarının Kamusal İletişim Etkinlikleri ve Buna Etki Eden Faktörlerin Analizi

“…Bilim ve toplum ilişkisini güçlendirmeye, halkta bilim kültürünün yaygınlaştırılmasına dönük çağrılar Türkiye'de özellikle 2000'li yılların ortalarından itibaren çeşitli politika belgelerinde yer almaya başlamış, bu anlamda TÜBİTAK öncü kuruluşlardan biri olmuştur (Dursun, 2010). Önceleri çocuk ve gençlere yönelik popüler bilim yayınları üreterek Türkiye'de bilim iletişimine destek sunan TÜBİTAK, 2008 stratejik planı çerçevesinde bilim merkezleri ve bilim müzeleri kurulmasına (Özdemiṙ & Koçer, 2020), bilim festivalleri ve bilim kafeleri gibi bilim ve toplumu etkileşimli bir tarzda buluşturacak etkinliklere öncülük etmiş, bu anlamda üniversitelere, yerel yönetimlere, sivil toplum kuruluşlarına ve akademisyenlere yönelik destek programları başlatmıştır.…”

Nitel Araştırma Yöntemleri

“…nitel araştırma yöntemleri aracılığıyla derinlemesine incelenerek detaylı olarak bilgi alınması ve anlaşılmasıdır 1 . Bu amaçla nitel araştırmalarda araştırmacılar, katılımcılara açık uçlu sorular sorarlar 14 .…”

Bilim İletişimi ve Medya: İnternet Haber Sitelerinin Yerli Aşıya Yönelik İçerikleri Üzerine Bir İnceleme

“…Medya tarihsel olarak bilimin kamusal anlamının şekillenmesinde, bilimsel bilgilerin, bilimsel çıktıların ve yöntemlerin geniş hedef kitlelere sunumunda, bilimin deneyimlenmesinde, bilimsel kaynaklar ile toplum arasındaki temasın sağlanmasında önemli işlevler üstlenmiştir (Besley & Tanner, 2011;Nelkin, 1996;Özdemir & Koçer, 2020;Treise & Weigold, 2002;Tsfati, Cohen, & 169 C.Gunther, 2011;Weigold, 2001;Weingart & Guenther, 2016). Alan yazında medya dolayımıyla gerçekleştirilen iletişim faaliyetlerinin bilim iletişiminin amaçlarına ulaşmasına yapabileceği katkılar dikkat çekmektedir.…”