17 Ağustos 1999 Kocaeli Depreminde Adapazarı Şehir Merkezinde Devrilen Binaların Devrilmeye Karşı Optimum Yükseklik/Genişlik Oranının Belirlenmesi

Abstract

17 Ağustos 1999 Kocaeli depreminde, Adapazarı şehir merkezinde dar cepheli, yüksek ve narin onlarca binanın hasar görmeden temeliyle birlikte devrildiği görülmüştür. Bu davranışın en büyük sebebi, deprem yüküne bağlı artan taban basıncı ile zemin taşıma kapasitesinin ve elastik yatak katsayısının aşılmasıdır. Binaların, zemindeki farklı oturmalardan kaynaklı artan tepe deplasmanları ve ikinci mertebe taban momentleri nedeniyle devrildiği anlaşılmıştır. Bu çalışma ile 17 Ağustos 1999 Kocaeli depreminde Adapazarı şehir merkezinde devrilen farklı yükseklik/genişlik (H/B) oranlarına sahip 4 adet binanın, 5 farklı zemin yatak katsayılı (K) zemin için ETABS 18.1.1 programı kullanılarak, ayrı ayrı non-lineer (itme) analizi ve devrilme tahkikleri yapılmıştır. Devrilen bu binalardan en düşük H/B oranına sahip binanın tepe yer değiştirmeleri ve zemin yatak katsayıları dikkate alınarak, farklı H/B ve zemin yatak katsayısına sahip 20 model için %96 regresyonla lineer ve %99 regresyonla parabolik iki bağıntı elde edilmiştir.