Türki̇ye'de Cari̇ İşlemler Açiğinin Sürdürülebi̇li̇rli̇ği̇

Abstract

Ülkelerin istikrarlı bir şekilde büyüyebilmeleri ve makroekonomik dengeleri koruyabilmeleri açısından cari açığın sürdürülebilirliği önemlidir. Bu bağlamda çalışmanın amacı, Türkiye'de 1987-2018 dönemine ait aylık veri setini kullanarak cari açığın sürdürülebilir olup olmadığını araştırmaktır. Bu amaç doğrultusunda reel ihracat ile reel ithalat arasındaki uzun dönemli ilişki, yapısal kırılmaları da dikkate alan Fourier eşbütünleşme testi aracılığıyla araştırılmış ve cari işlemler açığının sürdürülebilir olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Daha sonra cari işlemler açığının güçlü formda mı yoksa zayıf formda mı sürdürülebilir olduğunu ortaya koyabilmek için değişkenlerin uzun dönemdeki katsayıları FMOLS analizi ile tahmin edilmiş ve ithalat değişkeninin katsayısı 0.69 olarak bulunmuştur. Söz konusu bu değer, Türkiye'de yapılan 1$'lık ithalata karşılık 0.69 $'lık ihracat geliri elde edildiğini ve Türkiye'de ihracatın ithalata bağlı olarak gerçekleştiğini ifade ederken cari açığın ise zayıf formda sürdürülebilir olduğunu yani ihracat gelirlerinin ithalat giderlerinin belirli bir kısmını karşıladığını ortaya koymaktadır. Daha sonra ele alınan değişkenler arasında nedensellik sınaması yapılmış ve nedensellik ilişkisi olmadığı görülmüştür. Sonuç olarak, Türkiye'de cari işlemler açığının zayıf formda sürdürülebilir olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Söz konusu bu durum ülke ekonomisi açısından önemli bir problemdir. Bu yüzden cari işlemler açığının güçlü formda sürdürülebilirliğinin sağlanması ülke ekonomisi için büyük önem arz etmektedir.