The new antiquarianism?

Abstract

Christopher Witmore (2014: 215) recently observed that “things go on perturbing one another when humans cease to be part of the picture. A former house may be transformed through relations with bacteria, hedgehogs, water, compaction”; and if the materials that archaeologists confront are material memories (cf. Olivier 2011) from which a past is to be recalled in the future, then The kind of memory that things hold often tells us little of whether materials strewn across an abandonment level resulted from the reuse of a structure as a sheepfold, a series of exceptional snow storms, the collapse of a roof made of olive wood after many years of exposure to the weather (rapports between microbes, fungi, water and wood), the cumulative labors of generations of badgers, children playing a game in a ruin, or the probing roots of oak trees (Witmore 2014: 215). In other words, the things that archaeologists confront bear the memories of their own formation without the necessity of a human presence, and the traditional and often exclusive priority given to a human agency in the making of those things and in giving them meaning is simply misplaced. Things get on “just fine” without the benefit of human intervention and interpretation (Witmore 2014: 217). Should archaeology therefore allow that it is not a discipline concerned with excavating the indications of the various past human labours that once acted upon things, and should it eschew the demand to “look beyond the pot, the awl or a stone enclosure for explanations concerning the reasons for their existence” (Witmore 2014: 204)? Consequently, is archaeology now a matter of following the things themselves to wherever they might lead—what Witmore characterises as the New Materialisms—and if so, are we now to practise archaeology “not as the study of the human past through its material remains, but as the discipline of things” (Witmore 2014: 203)?

Archaeological Stratigraphy, Flat Ontology and Thin Description. A Note on (Inter)Disciplinary Dialogue

“…Otud se razvija kritika da sve od Kanta filozofi pridaju daleko veći značaj konceptima razumevanja koje namećemo svetu, nego samoj realnosti: u fokusu su bili načini spoznaje sveta, ideje koje formiramo i odnosi među tim idejama, pa i kulturni i jezički filteri koji nas odvajaju od realnosti kakva je sama po sebi (Gratton 2014, 4-5, 18). Međutim, ono što postoji i ono što mi znamo o onome što postoji nisu jedno isto, a ova razlika nije uvek u dovoljnoj meri uvažena (Barrett 2016(Barrett , 1682. Zato se nasuprot tradicionalnim pristupima predlaže ontološki obrt (npr.…”

“…Ponuđeni odgovor glasi da se realnost sastoji od niza različitih isprepletanih pojava (up. Hodder 2012) i sve one zaslužuju jednaku pažnju posmatrača, sva njihova postojanja su jednako relevantna, pa istraživač mora uvažiti ravnu ontologiju, prema kojoj nijedan od činilaca nema prednost (Barrett 2016(Barrett , 1682Thomas 2015).…”

“…"Ako antikvarstvo znači pažnju posvećenu starim artefaktima, onda skorašnji izraz 'novog materijalizma' u arheologiji može izgledati kao malo više od novog antikvarstva. Takozvani 'povratak stvarima' značajniji je i više zabrinjava od tek još jedne promene u modi arheološke teorije, iz jednostavnog razloga što nema ništa da kaže o dinamici istorijskog procesa" (Barrett 2016(Barrett , 1685v. takođe Holtorf 2012).…”

“…U originalnom kontekstu u krajnjem slučaju se govori o različitim svetovima, recimo o onima u kojima prašak koji se koristi u obredima divinacije zaista jeste moć, a ne reprezentacija moći (Holbraad 2012), ili o onima gde ljudi mogu postati jaguari, o čemu piše Vivieros de Kastro (Harris, Cipolla 2017, 183), pa se odnos između čoveka, životinje i praška artikuliše na sasvim drugačiji način od onog na koji moderni evropski istraživač posmatra realnost. U arheologiji sravnjivanje ontologije, međutim, može da podrazumeva iskaze poput ovog: "akvadukt iz doba Hadrijana ne bi postojao bez sirove fizikalnosti maltera, cigle i kamena" (Olsen, Shanks, Webmoor, Witmore 2012, 120), koji nailaze na komentar da se čini da je tako zaboravljena "sirova fizikalnost" robova koji su ga gradili (Barrett 2016(Barrett , 1685. Drugim rečima, naglasak na odbrani stvari može dovesti do poravnanja različitih odnosa nejednakosti među samim ljudima, koji obeležavaju mnoge svetove, uključujući i onaj u kojem danas živimo, i tako lišiti arheologiju mogućnosti (odgovornosti?)…”

“…Međutim, arheologija deli sa drugim oblastima znanja koje se bave prošlošću odgovorno breme da naši zaključci na različite načine utiču na realnost sveta u kojem živimo (Babić 2018). Zato sam sklona da se još jednom vratim na upozorenje Džona Bareta (John Barrett) da je "takozvani 'povratak stvarima' značajniji i više zabrinjava od tek još jedne promene u modi arheološke teorije" (Barrett 2016(Barrett , 1685, i da se zapitam da li su implikacije koje zabrinjavaju kritičare novog materijalizma i njemu srodnih pristupa ograničene samo na onaj njegov oblik koji je prošao kroz postupak interdisciplinarnog prelaza u arheologiju.…”