The microbiota–gut–brain axis and its modulation in the therapy of depression: Comparison of efficacy of conventional drugs and traditional Chinese medicine approaches

Tổng Quan Về Vai Trò Trục Não – Ruột – Vi Khuẩn Chí Trong Rối Loạn Dạ Dày Ruột Và Trạng Thái Tâm Thần Kinh: Từ Lý Thuyết Đến Thực Hành

“…Điều này được thể hiện bởi vai trò trục nãoruột -hệ vi sinh vật đường ruột trong việc duy trì cân bằng nội mô, điều hoà hệ thống và hệ thống thần kinh trong cơ thể [6], [9], [18]. Hệ vi sinh vật đường ruột và não bộ giao tiếp với nhau qua nhiều con đường bởi tín hiệu 2 chiều: Não -ruột và ruột -não, chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau trong cơ thể và môi trường dưới nhiều kết nối như hệ thống miễn dịch, hệ thống thần kinh phế vị, hệ thống thần kinh ruột, các sản phẩm chuyển hoá của vi sinh vật [1], [6], [7]… Mặc khác, sự đa dạng của hệ vi sinh vật đường ruột có xu hướng giảm dần theo tuổi trong khi trạng thái căng thẳng và lo lắng có tác động đáng kể đến trục não -ruột -hệ vi sinh vật ở tất cả các giai đoạn của cuộc đời [9]. Gần đây, hệ vi sinh vật đường ruột nổi lên như người đóng vai trò quan trọng và là từ khoá chính trong tìm kiếm trục não -ruột -hệ vi sinh vật.…”

“…Còn các nghiên cứu gần đây tập trung vào sự thay đổi nhận thức, tâm lý và hành vi bởi tín hiệu hai chiều của trục nãoruột (bao gồm cả tình trạng viêm cấp tính và mạn tính ở ruột). Đây là cơ sở phát triển các liệu pháp tiềm năng thông qua tác động trục não -ruột -hệ vi khuẩn chí với các rối loạn tâm thần kinh cũng như chức năng nhận thức và các rối loạn dạ dày ruột (ví dụ viêm ruột, hội chứng ruột kích thích…) [1], [2], [6], [7], [9].…”

“…Các lĩnh vực về vi sinh học và khoa học thần kinh đã chứng minh mối liên quan của hệ vi khuẩn chí đường ruột tác động đến hành vi và nhận thức của con người. Điều này đã được thực hiện và kiểm chứng trong vai trò của trục não -ruột thông qua việc sử dụng các liệu pháp tác động lên hệ vi khuẩn chí như kháng sinh, probiotics... [7], [9], [16], [18], [19]. Ngoài ra, tình trạng căng thẳng đầu đời có thể biến đổi phức hợp hệ vi khuẩn chí, nhấn mạnh vai trò của não tác động lên ruột thông qua trục não -ruột.…”

“…Còn khi so sánh giữa hai nhóm chuột mới sinh, sau khi cấy vào chúng hệ vi sinh vật khoẻ mạnh so với những con chuột cho sử dụng kháng sinh đầu đời nhận thấy ở chuột con mới sinh phát triển bình thường ở nhóm cấy vào chúng hệ vi sinh vật khỏe mạnh và ngược lại ở nhóm chuột sử dụng kháng sinh đầu đời lại có thể tạng thừa cân khi chúng lớn lên. Có nhiều con đường đối thoại tiềm năng giữa hệ vi sinh vật đường ruột -não và cách thức chúng gây ra những tác động rõ rệt lên não và hành vi [1], [2], [4], [6], [7], [9], [13], [16], [18]. Giữa não và ruột giao tiếp với nhau thông qua phức hợp các con đường như hệ thống thần kinh ruột, hệ thần kinh tự động, trục hạ đồi -tuyến yên -tuyến thượng thận, hệ thống thần kinh trung ương, hệ thống miễn dịch và thần kinh miễn dịch, tín hiệu nội tiết ruột và một số yếu tố khác (Chất dẫn truyền thần kinh catecholamin, axit γ-aminobutyric (GABA), serotonin, tryptophan, kynurenine, histamin, acid amin chuỗi nhánh (BCAAs), axit béo chuỗi ngắn (SCFAs), peptidoglycans…) (Sơ đồ 1).…”

“…Các rối loạn đã được ghi nhận trong mối liên quan với trục não -ruột -hệ vi khuẩn chí đường ruột (hình 3) [1], [6], [7], [9], [12], [18], [19], [20]: trầm cảm, tự kỹ, lo âu, tâm thần phân liệt, rối loạn lưỡng cực, biếng ăn, IBS, celiac, viêm ruột, rối loạn tăng động, căng thẳn họạtg sau chấn thương, rối loạn ám ảnh cưỡng chế, béo phì, rối loạn chuyển hoá, đái tháo đường type 1, Parkinson, Alzheimer, đa xơ cứng, chấn thương nãođột quỵ, động kinh, ngưng thở khi nhấm, huntington, nhiễm trùng não… -Hội chứng ruột kích thích (IBS -Irritable bowel syndrome): IBS là một trong những rối loạn dạ dày ruột chức năng phổ biến, thường kèm theo các yếu tố hành vi, tâm lý xã hội và môi trường. Theo tiêu chí ROME IV, IBS đã được công nhận là một rối loạn của trục não -ruột.…”