Sugar Beet Production Cost and Profitability Analysis: The Case of Burdur Province

Abstract

Bu çalışmanın amacı; Burdur ilinde şeker pancarı tarımı yapan işletmelerin üretim masrafları ve kârlılıkları hesaplanarak işletmelerin ekonomik yapısını tespit etmektir. Çalışmanın ana materyaline ait veriler Burdur ilinde şeker pancarı üretim faaliyetinde bulunan işletmeler arasından tabakalı tesadüfi örnekleme yöntemiyle seçilen 66 işletmeci ile yüz-yüze görüşülerek elde edilmiştir. Anket yöntemiyle toplanan veriler 2021 üretim sezonuna aittir. Araştırma bulgularına göre şeker pancarı üretiminde, toplam üretim maliyetleri içerisinde değişen ve sabit masrafların payları %77.16 ve %22.84 olarak tespit edilmiştir. Toplam üretim maliyetleri içerisinde önemli bulunan masraflar sırasıyla sulama, arazi kirası, gübre, makine kirası, işgücü ve ilaç masraflarıdır. Şeker pancarı üretiminde dekara toplam masraf 2293.55 TL, GSÜD 3461.51 TL, brüt kâr 1691.59 TL, net kâr 1167.96 TL olarak hesaplanmıştır. Nispi kâr ise 1.51 olarak belirlenmiştir. İşletmelerde dekara şeker pancarı verim ortalaması 6833.33 kg ve kilogram maliyeti 0.34 TL olarak belirlenmiştir. Kilogram başına kâr marjı 0.09 TL’dir. Bölgede şeker pancarı işletmelerinin kârlı olduğu tespit edilmiştir. Ancak üretimde kullanılan girdilerden gübre, motorin ve sulama için kullanılan elektrik fiyatlarındaki artışların üretim maliyetlerini artırdığı ve geçmiş yıllara göre işletmelerin kârlılıklarının azaldığı belirlenmiştir. Bölgede şeker pancarı üretiminin devamlılığı açısından üretim maliyetlerini düşürecek ve verim artışı sağlayacak tarımsal destekleme modellerine ihtiyaç vardır.