Soğuk İklim Bölgesinde Kamusal Alanda Tasarım Önerilerinin Mikro-İklim Yönünden Değerlendirmesi: Yakutiye Meydanı Örneği

Abstract

Dünyada yaşanan iklim değişikliği nedeniyle iklim duyarlı kentsel tasarım konusu birçok ülkede son yılların popüler araştırma konusu haline gelmiştir. Ancak, kuzey şehirleri sürekli olarak kar, buz, rüzgâr ve karanlık gibi stresli iklim koşulları altında yaşamaktadır ve bu şartlara her daim hazır olmak zorundadır. Kentsel dokularının makro ölçekten mikro ölçeğe soğuk iklim koşullarına uygun olması beklenmelidir. Özellikle kamusal alanların kış kenti karakteristiği sergilemesi ve dış mekân kullanım sürelerini uzatması gerekmektedir. Kamusal alanların kentsel tasarım yardımıyla kullanıcıların dış mekânda kalma sürelerini uzatıcı şekilde düzenlenmesi, kışın faydalı yönlerini maksimuma çıkaracak bir etki yaratacaktır. Bu çalışmanın temel amacı, Erzurum Yakutiye Meydanı ve çevresindeki kentsel dokunun, soğuk iklim koşullarıyla uyumluluğunun mikro-iklim simülasyonları yoluyla test edilmesidir. Bu süreçte meydanın termal konfor koşullarının üretilmesi ve meydandaki kentsel tasarım parametrelerinin soğuk iklim koşullarına duyarlılık düzeyinin belirlenmesi hedeflenmiştir. Çalışma kapsamında Yakutiye Meydanı ve çevresindeki dokunun kış rahatsızlıklarını azaltıcı/artırıcı etkileri sorgulanmıştır. Analizde kullanılan veri olarak, alanın morfolojik yapısı, meteorolojik parametreler ve zaman parametreleri kullanılmıştır. Kış kentlerinde en uygun kamusal alan tasarımı konusunda fikir verecek termal konfor haritaları bu üç veri kullanılarak üretilmiştir. Termal konfor haritalarının üretilmesi ve değerlendirilmesi sürecinde ENVI-met yazılımı kullanılmıştır. Bulgular Yakutiye Meydanının soğuk iklim koşullarına uygun tasarlanmadığını ve kış koşullarını avantaja çevirebilecek nitelikte olmadığını göstermiştir. Çalışmanın son bölümünde Yakutiye Meydanında ki olumsuz duruma karşı bazı kentsel tasarım önerileri getirilmiştir.