Retrograd İntrarenal Cerrahi; Hangi Hastaya?

Abstract

GirişÜ riner sistem taş hastalığının tedavisinde kullanılan yön-temler son yıllarda önemli bir değişim geçirmiştir. 1980 öncesi tüm üriner sistem taş hastaları açık cerrahi girişim ile tedavi edilir iken, vücut dışı şok dalgalarıyla taş kırma (SWL) yönteminin bulunması ile 80'li yıllardan sonra taşların büyük çoğunluğu SWL ile tedavi edilmeye çalışılmıştır. Doksanli yıllarda ise teknolojinin katkısı ile endoskopik ekipmanların ve görüntüleme yöntemlerinin gelişmesi; üreteroskopi (URS) ve perkütan nefrolitotomi (PNL) gibi minimal invaziv yöntemlerin yoğun bir şekilde kullanılmaya başlanmasını sağlamıştır. Üreteroskopi önceleri sadece distal üreteral taş-ların tedavisi için kullanılmıştır. İlerleyen yıllarda fleksible üreterorenoskopların devreye girmesi, endoürolojik yöntem-lerin taş hastalığındaki önemini arttırmıştır. Günümüzde üst üriner sistem taşları da retrograd intrarenal cerrahi (RİRC) ile başarılı bir şekilde tedavi edilebilmektedir.Üriner sistem taş hastalığı tedavisinde kullanılacak en uygun yöntemi seçmek başarıyı arttırırken, komplikasyonları da azaltacaktır. Her yöntemin avantajları olduğu kadar dezavantajları olduğu da unutulmamalıdır. SWL, hastaların en çok tercih ettiği, anestezi gerektirmeyen ve diğer yön-temlere göre daha az invaziv bir yöntemdir. Ancak özellikle büyük taşlar ve alt kaliks taşlarında düşük taşsızlık oranı en önemli dezavantajıdır. PNL, yüksek taşsızlık ve düşük reoperasyon oranları ile başarılı bir yöntem olarak kabul edilebilir, PNL ile % 90'a varan taşsızlık oranları bildirilmektedir (1,2). Ancak yüksek komplikasyon oranları nedeniyle bazı otörler tarafından bu yöntemin minimal invaziv bir yön-tem kabul edilemeyeceği yönünde görüşler de mevcuttur. Günümüzde komplikasyonları azaltmak amacıyla PNL operasyonu daha minyatür aletler kullanılarak yapılmaya çalışıl-mış ve mini-PNL, ultramini-PNL teknikleri tanımlanmıştır. RİRC, PNL'ye göre az invaziv, düşük komplikasyon oranları olan "outpatient" bir prosedürdür, ancak taşsızlık oranları konvansiyonel PNL'ye göre düşük, operasyon zamanı ve reoperasyon oranı daha yüksektir.Taş hastalığının tedavisinde uygun tedavi seçimi başa-rının temel belirleyicisidir. Bu kararı verirken cerrah, taşın lokalizasyonu ve boyutu, hastanın özellikleri, böbrek anatomisi ile birlikte kendi deneyimi ve sahip olduğu ekipmanı da göz önünde bulundurmalıdır. Tüm cerrahi branşlarda olduğu gibi ürolojide de süreç en az invaziv yöntemi kullanarak komplikasyonları azaltmak yönündedir. Ancak bunu yaparken operasyon başarısını da düşürmemek temel başarı ölçütü olacaktır. Retrograd İntrarenal CerrahiTarihçe İlk olarak 1964 yılında fleksible üreterorenoskopi yön-temi tanımlanmakla beraber, ilk kullanılan üreterorenos-koplar çalışma kanalı olmayan, defleksiyon özellikleri çok zayıf aletlerdi ve tanısal amaçlı kullanılmaktaydı (3,4). İlk retrograd intrarenal cerrahi (RİRC) işlemi ise; 1983 yılında Huffman ve ark.'ları tarafından böbrek pelvis taşlarının rijid URS ve ultrasonik litotriptör kullanılarak tedavi edilmesiyle gerçekleştirilmiştir (5). Böbrek taşlarında fleks...