Molekularne mechanizmy działania czynnika transkrypcyjnego FOXN1 w skórze

Abstract

Abstrakt Artykuł jest przeglądem wyników badań dotyczących funkcji i mechanizmu działania czynnika transkrypcyjnego FOXN1. Lokalizacja FOXN1 u przedstawicieli wszystkich ssaków ogranicza się do nabłonka tylko dwóch organów: skóry i grasicy. W skórze FOXN1 stymuluje różnicowanie się keratynocytów, reguluje proces pigmentacji i bierze udział w rozwoju włosów. W skórze objętej urazem FOXN1 jest zaangażowany w bliznowy proces gojenia poprzez udział w reepitelializacji oraz w procesie przejścia epitelialno-mezenchymalnego (epithelial-mesenchymal transition; EMT). Pozbawione aktywnego czynnika transkrypcyjnego FOXN1 dorosłe myszy (Foxn1-/-) goją urazy skórne w unikalnym, charakterystycznym jedynie dla płodów ssaków, procesie bezbliznowej (scar-free) regeneracji. Analiza porównawcza transkryptomów skóry: dorosłych myszy Foxn1-/- oraz skóry płodów myszy (14. dzień rozwoju płodowego) wykazała istotne podobieństwa w ekspresji genów związanych przede wszystkim z przebudową tkanek, budową cytoszkieletu, gojeniem urazów, odpowiedzią immunologiczną oraz różnicowaniem. Wyniki te wskazują, iż FOXN1 może być głównym elementem szlaku sygnałowego na drodze tzw. punktu tranzycyjnego czyli przejścia z etapu gojenia bezbliznowego (płodowego) do bliznowego (dorosłego) w trakcie rozwoju płodowego.