Mindfulness-Based Cognitive Therapy: Theoretical Background and Use

Abstract

Psychoterapia ostatniego dwudziestolecia to bardzo złożone zjawisko. Stały rozwój nurtów terapeutycznych o bardzo różnych założeniach teoretycznych i odmiennych sposobach prowadzenia interwencji doprowadził do powstawania kolejnych sposobów pomagania. Niektórzy psychoterapeuci ironizują, że jeżeli dokończyć frazę "psychoterapia przez …" przypadkowo wybranym słowem, to otrzymamy nazwę psychoterapii, którą prawdopodobnie gdzieś ktoś uprawia. Jednocześnie obserwuje się coraz silniejszy nacisk, szczególnie w środowisku medycznym, na ocenę skuteczności różnych terapii z wykorzystaniem twardych narzę-dzi badawczych, co daje szansę na uporządkowanie bardzo wielu powstałych metod i odrzucenie tych o niewystarczającej skuteczności. StreszczenieTerapia poznawcza oparta na uważności (Mindfulness-Based Cognitive Therapy -MBCT) to metoda terapeutyczna stworzona z wykorzystaniem technik rozwijających uważność, wzbogaconych o elementy terapii poznawczej. Terapia ma charakter grupowy i składa się z 8 cotygodniowych spotkań oraz ćwiczeń wykonywanych samodzielnie, a następnie omawianych na spotkaniach terapeutycznych. Wykazano wpływ MBCT na zwiększenie częstości doświadczania pozytywnych emocji i ograniczenie odczuwania emocji negatywnych, a także na wypracowanie umiejętności odnoszenia się do przeżyć wewnętrznych jako do "zjawisk mentalnych", a nie jak do obiektywnego opisu rzeczywistości. Czynniki są uznawane za moderatory skuteczności tej metody w badaniach na wielu populacjach klinicznych. Liczna i zwiększająca się w ostatnich latach liczba badań wskazuje na dużą skuteczność metody MBCT zwłaszcza u chorych cierpiących na depresję, ale także w innych grupach pacjentów. Szczególnie skuteczne zastosowanie zaobserwowano w przypadku chorych znajdujących się w okresie remisji lub cierpiących na depresję lekooporną. Biorąc pod uwagę ostatnie lata, widać, że metoda jest coraz częściej stosowana i znacząco zwiększa się liczba badań jej skuteczności (Piel. Zdr. Publ. 2016, 1, 39-43).Słowa kluczowe: psychoterapia, leczenie depresji, terapia poznawcza oparta na uważności, MBCT. AbstractMindfulness-based cognitive therapy (MBCT) is a therapeutic approach created on the basis of techniques increasing self-awareness: mindfulness training, with some elements of cognitive therapy (CT) added. It is a group therapy comprised of eight weekly meetings, as well as exercises performed alone that are later discussed at therapeutic meetings. It has been shown that MBCT increases the frequency of positive emotions and decreases the frequency of negative emotions, as well as allows the ability to refer to the inner experiences as to "metal phenomena" rather than accurate description of the "objective" reality. These factors can be moderators of efficiency of this method in many clinical populations. The numerous and growing number of recent studies on this subject show high efficiency among patients suffering from depression, but it also indicates its high potential among other clinical populations. MBCT appears to be especially effective between epis...