Kültürel Mi̇ras Bağlaminda Yükselen Değer Olarak Aktarliğin Yeni̇den Keşfi̇

Abstract

Kültürel mirasın önemli bir parçası olan aktarlık, son yıllarda doğal ve bitkisel ürün kullanımına rağbetin artması ile dikkat çeken bir meslek haline gelmiştir. Fiziksel ve ruhsal birçok hastalığa geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamaları kapsamında tedavi yöntemleri sunan aktarlar, son dönemde artan sayılarıyla halka daha fazla hizmet sunmaktadırlar. Covid-19 salgınının da ortaya çıkması ve talebin daha artış göstermesiyle özellikle büyük şehirlerde tanınırlığını ve işlevselliğini artırmaktadır. Bu çalışmanın amacı, kültürel mirasın korunması ve yaşatılması bağlamında sağlık coğrafyası, kültür coğrafyası, halk bilimi ve sağlık bilimleri gibi disiplinlerin ortak konusu olan geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamaları açısından da önemli olan aktarlık mesleğine dikkat çekmektir. Bu doğrultuda Samsun ili genelinde faaliyet gösteren 28 aktarla gerçekleştirilen saha çalışmalarında görüşme yöntemi gerçekleştirilmiştir. Yapılan görüşmelerde, aktarların mesleki bilgi, donanım ve deneyimleri ortaya çıkarılmıştır. Ayrıca halkın aktarlara yönelik ilgi ve tutumları da araştırılmış ve irdelenmiştir. Çalışmanın sonucunda en fazla hangi hastalıklar için aktarlara rağbet edildiği, hangi drogların tercih edildiği ve hangi bitki tür ve karışımların daha çok kullanıldığı ortaya çıkarılmıştır. Aktarların meslek ve mesleğin geleceği ile ilgili endişe ve sorunlarının da ortaya konulduğu bu çalışmada sorunlara yönelik olarak bazı önerilerde bulunulmuştur.