Konsumenci seniorzy wobec innowacji produktowych

Abstract

Starzenie się ludności postępuje, a skutki wywołane tym procesem stają się coraz bardziej dostrzegalne. Wraz z procesem starzenia się człowieka zachodzą w jego organizmie ogólne zmiany o charakterze fizycznym, fizjologicznym i psychicznym, modyfikując zachowania rynkowe. W sferze ekonomicznej zwiększająca się liczba seniorów wpływa na strukturę produkcji, podziału, wymiany i konsumpcji środków zaspokajających potrzeby ludzkie. Zachowania konsumentów seniorów w ostatnich latach stały się przedmiotem badań wielu dziedzin nauki; kwerenda bibliograficzna wykazała jednak, że obszar innowacyjności zachowań ludzi starszych nie cieszył się zainteresowaniem badaczy. Zapewne wynika to z często prezentowanego w mediach stereotypu ludzi starszych jako niedostosowanych do zmian otoczenia, zamkniętych na nowości rynkowe. Jako główny cel monografii przyjęto określenie determinant zakupu i akceptacji przez konsumentów seniorów innowacji produktowych wybranych kategorii dóbr materialnych FMCG (fast-moving consumer goods). Przeprowadzono trzyetapową sekwencję badań wśród osób po 60. roku życia na terenie Wielkopolski, wykorzystując metodę wywiadu osobistego. Efektem analiz jest określenie modelu postaw seniorów wobec innowacji oraz zbudowanie modelu zakupu i akceptacji przez seniorów innowacji produktowych na rynku FMCG. Dodatkowo zaproponowano segmentację konsumentów seniorów według kryterium zdefiniowanej innowacyjności konsumenckiej, która pozwoliła na wyodrębnienie pięciu typów: niechętnych konserwatywnych, zorientowanych tradycjonalistów, aspirujących wycofanych, nieświadomych praktycznych oraz racjonalnych innowatorów. Zgromadzony materiał teoretyczno-empiryczny może znaleźć zastosowanie w procesie zarządzania portfelem produktów zarówno na etapie inicjowania i wprowadzania innowacji produktowych na rynek, jak i na etapie modyfikacji produktów już istniejących w celu uzyskania akceptacji konsumentów seniorów.