Jakość życia osób starszych i jej determinanty

Abstract

Wzrost liczby osób starszych w danej populacji jest następstwem lepszych warunków bytowych, opieki zdrowotnej i innych czynników charakterystycznych dla rozwiniętych społeczeństw. Jednym z wyznaczników samopoczucia ludzi jest jakość ich życia określana przez zdrowie, psychikę, niezależność czy więzi społeczne. Problem jest szczególnie ważny w grupie osób w starszym wieku i był przedmiotem licznych doniesień naukowych. Celem niniejszego artykułu był krytyczny przegląd publikacji naukowych dotyczących problematyki jakości życia osób starszych i wskazanie na tej podstawie najważniejszych osiągnięć oraz obszarów wymagających dalszych badań. Pojęcie jakości życia nie jest dotychczas precyzyjnie zdefiniowane, podobnie jak determinanty charakteryzujące to pojęcie. Scharakteryzowano determinanty, które zdaniem autorów mają istotne znaczenie w ocenie jakości życia ludzi starszych. Zaliczono do nich zdrowie, żywienie, aktywność umysłową i fizyczną, wykształcenie, kontekst społeczny. Zdrowie jest najbardziej istotnym czynnikiem kształtującym jakość życia, niezależnie od rejonu geograficznego. Stan zdrowia wpływa przede wszystkim na samodzielność życiową. W licznych publikacjach dominuje pogląd, że otoczenie społeczne jest drugą determinantą jakości życia. Otoczenie jest przy tym rozumiane jako rodzina, przyjaciele i znajomi, wreszcie grupa społeczna w podobnym wieku. Aktywność umysłowa (w tym edukacja) i fizyczna to dalsze istotne czynniki wpływające na jakość życia seniorów, przy czym aktywność umysłowa była częstsza niż aktywność fizyczna. Przegląd dotychczasowych wyników badań jakości życia osób starszych skłania do stwierdzenia, że istnieją zróżnicowane domeny i determinanty jakości. Badania tej grupy społecznej były fragmentaryczne, mimo to dobrze opisywały model jakości życia seniorów. W szczególności wskazywano na celowość różnych przedsięwzięć poprawiających jakość życia w okresie późnej starości.

Perception of unconventional food by consumers in the age group of 50–60 years old

“…This applies to both new forms of food and raw ingredients used for food production. Respondents surveyed about their foodrelated views usually consider products enriched with probiotic strains or GMO foods as unconventional foods [Babicz-Zielińska 2006, 2010. While there is much research on consumer attitudes to genetically modified food, issues related to knowledge about unconventional food are scarcely reported in the literature.…”