İki Kere Farklı: Özel Yetenekli ve Otizmli Bireyler Hakkında Ne Biliyoruz? Bir Sistematik Alanyazın Taraması

Abstract

Bu araştırmada hem özel yetenekli hem de otizm spektrum bozukluğu olan iki kere farklı bireylere yönelik ulusal ve uluslararası alanyazında yer alan çalışmaların sistematik olarak incelenmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda veri tabanları ve anahtar kelimeler belirlenerek taramalar yapılmıştır. Taramalarda ulaşılan çalışmalardan 17 makale dâhil etme ve dışlama kriterleri neticesinde bu araştırmada incelenmek üzere belirlenmiştir. Belirlenen çalışmalar otizmli iki kere farklı bireylerin özellikleri, tanılama süreci, müdahaleler ve aileleri temaları altında incelenmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular otizmli iki kere farklı bireylerin birçok akademik ve bilişsel beceri alanında ortalama üzeri performans sergilemelerine karşın sosyal becerilerde ve iletişim becerilerinde güçlükler yaşadıklarını göstermektedir. Bu bireylerin tanılama süreçlerinde sadece otizm ya da sadece özel yetenek değerlendirmelerinin etkili sonuçlar vermeyebildiği görülmektedir. Bu nedenle çoklu değerlendirme yaklaşımları gerekli görülmektedir. Etkili müdahale yaklaşımları için bu bireylerin güçlü yönlerine odaklanan ve zayıf yönlerini de göz önünde bulunduran yaklaşımlar gereklidir. Elde edilen bulgular alanyazın ışığında tartışılmıştır.

The Two Sides of Cognitive Masking: A Three-Level Bayesian Meta-Analysis on Twice-Exceptionality

“…We consider the case a misidentification because the individual's processing speed deficits and ADHD-related weaknesses may be left unnoticed. Students misidentified as gifted would receive support only for giftedness though individuals with 2e need services for their giftedness and disabilities (Assouline et al, 2009;Atmaca & Tan, 2021;Cederberg et al, 2018;Foley-Nicpon et al, 2017;Reis et al, 2014). This situation may not be sufficient for their needs (Trail, 2011).…”

“…Moreover, studies show that interventions focusing on weaknesses do not result in positive outcomes (Trail, 2011). Rather appropriate interventions for students with 2e should be strength-based while also addressing their weaknesses (Atmaca & Tan, 2021;Reis et al, 2014;Trail, 2011). Another possibility is that identification may miss both LD and giftedness, which would also cause deficiencies in developmental and educational outcomes.…”