Clomifeencitraat voor hypogonadale klachten: bijna 10 jaar ervaring

Abstract

SamenvattingHypogonadisme is een wereldwijd probleem onder mannen dat seksuele, fysieke en mentale problemen veroorzaakt. Clomifeencitraat (CC) is een alternatieve, offlabel therapie, vooral voor mannen met een actieve of toekomstige kinderwens. In deze single-centerstudie werden 153 mannen die behandeld werden met CC voor hypogonadisme retrospectief geëvalueerd. Uitkomstmaten waren onder andere hormonale evaluatie, hypogonadale symptomen, metabole en lipidenparameters, veiligheidsaspecten en bijwerkingen. Tijdens de behandeling nam het totaal testosteron toe van 9 naar 16 nmol/l, met een biochemische toename in 89% van de patiënten. Verhoogd niveau van totaal testosteron hield aan na acht jaar behandeling. Bij behandeling met CC ervoer 74% van de patiënten verbetering van de hypogonadale symptomen. Laag-normaal luteïniserend hormoon vóór CC-behandeling was voorspellend voor een betere testosteronrespons. Tijdens CC-therapie werden weinig, niet-ernstige bijwerkingen gemeld. Concluderend, CC is een effectieve therapie op korte en lange termijn, die zowel klinische symptomen als biochemische markers van mannelijk hypogonadisme verbetert met weinig bijwerkingen en goede veiligheidsaspecten.