Bewegingsstimulering bij werknemers: luxe of noodzaak?

Abstract

InleidingBewegen is goed voor de gezondheid en de levensverwachting neemt hierdoor toe (U.S. Department of Health and Human Services, 1996). Dat dit onderwerp vanuit het oogpunt van volksgezondheid steeds meer aandacht krijgt, is dan ook niet verwonderlijk (VWS, 2001). In het bedrijfsleven krijgt bewegingsstimulering tot nu toe nog relatief weinig aandacht. Vooral grotere bedrijven hebben soms fitnessprogramma's. Het motief hiervoor ligt echter meer in de sfeer van goede secundaire arbeidsvoorwaarden dan in de overtuiging dat bewegingsstimulering een goedkoop middel kan zijn om de inzetbaarheid van werknemers te vergroten. In de literatuur worden vele redenen aangevoerd waarom een actief 'beweegbeleid' binnen een organisatie lucratief kan zijn: daling ziekteverzuim, minder (uitval door) rugklachten en RSI, meer ontspannen en minder gestresst personeel, gezonder, fitter en productiever personeel, minder verloop, grotere binding en grotere aantrekkingskracht op de arbeidsmarkt, een positief imago van het bedrijf en bevordering van de communicatie tussen medewerkers van de eigen en andere afdelingen. De vraag is echter in hoeverre deze redenen ook daadwerkelijk onderbouwd kunnen worden en er bewezen effectieve interventies beschikbaar zijn om een bewegingsstimuleringsprogramma vorm te geven binnen het bedrijf.In dit artikel gaan we eerst in op de vraag hoeveel de Nederlandse werknemer beweegt in relatie tot de geldende normen voor lichamelijke activiteit en in hoeverre lichamelijke activiteit tijdens de arbeid zelf daarin anno 2004 nog een rol speelt. Vervolgens wordt ingegaan op de vraag of bewegingsstimulering de werkgever winst oplevert. Hierin zal vooral de relatie aan de orde komen tussen een lichamelijk actieve leefstijl enerzijds en ziekteverzuim en arbeidsrelevante aandoeningen anderzijds. Ten slotte wordt gekeken wat bedrijven anno 2003 op het terrein van bewegingsstimulering doen. De Nederlandse Norm Gezond BewegenUitgangspunt voor bewegingsstimulering in Nederland vormt de in 2000 geformuleerde Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB). Deze beveelt dertig minuten ten minste matig intensieve lichaamsbeweging aan gedurende vijf en bij voorkeur zeven dagen per week (Kemper et al., 2000). Voorbeelden van matig intensieve activiteiten zijn wandelen in een straf tempo of fietsen. De dertig minuten mogen in porties van minimaal vijf minuten over de dag heen opgeteld worden. De NNGB staat los van de zogenaamde fitheidsnorm die aangeeft dat voor een goede cardiovasculaire conditie intensieve lichaamsbeweging nodig is met een frequentie van drie keer per week en een duur per keer van twintig tot dertig minuten. De NNGB geeft de minimale hoeveelheid lichaamsbeweging aan die nodig is voor de instandhouding en verbetering van de algemene gezondheid c.q. verlaging van het risico op allerlei chronische ziekten. Bewegen werknemers voldoende?Meer dan de helft van de Nederlandse bevolking haalt de NNGB niet en meer dan vier op de vijf Nederlanders voldoen niet aan de fitheidsnorm. Dit blijkt uit gegevens Dr. V.H. Hildebrand...