santraukaReikšminiai žodžiai: prostatos vėžio rizikos skaičiuoklė, prostatos biopsija. Tikslas. Įvertinti prostatos vėžio rizikos skaičiuoklės galimą įtaką tiriant dėl padidėjusio prostatos specifinio antigeno tyrimo rezultato atvykusius pacientus. Metodai. 2013 m. Vilniaus universiteto ligoninės Santariškių klinikų Urologijos centre atliktų prostatos biopsijų duomenų retrospektyvi analizė. Sprendimo atlikti prostatos biopsiją vadovaujantis internetine prostatos vėžio rizikos skaičiuokle (http:// www.prostatecancer-riskcalculator.com/seven-prostate-cancer-risk-calculators, versija "4+DRE") vertinimas. Rezultatai. Tyrimas apėmė 207 (48-74 m.) vyrus. Pagal prostatos vėžio rizikos skaičiuoklę, biopsija nebūtų atlikta 23,2 proc. atvejų (48 pacientams). Būtų neaptikta 14 vėžio atvejų, iš jų -5 didesnės rizikos atvejai. Atliekant pakartotiną prostatos biopsiją pagal skaičiuoklės rekomendacijas neaptikta nė vieno vėžio atvejo. Atlikus pakartotiną biopsiją, kai to nerekomenduoja skaičiuoklė, 80 proc. atvejų nustatyto vėžio atitiko mažos rizikos kriterijus. Išvados. Prostatos vėžio rizikos skaičiuoklė gali būti papildomas urologo darbo įrankis, leidžiantis išvengti pakartotinų neigiamų biopsijų bei kliniškai nereikšmingo prostatos vėžio diagnostikos, taip pat naudingas identifikuojant pacientus, kuriems tikslingas papildomas ištyrimas prieš prostatos biopsiją. 14 cases of prostate cancer would be missed. 5 out of these cases have higher risk features. Repeated biopsy in men with biopsy recommendation on risk calculator revealed no cancer. Repeated biopsy against risk calculator recommendation for "no biopsy" resulted prostate cancer detection with 80 % incidence of low rick cases. Conclusions. Prostate cancer risk calculator could be a valuable tool for urologists to avoid unnecessary prostate biopsies and overdiagnosis of low risk cancer, as well as indicate patients for additional evaluation before prostate biopsy.
ĮvaDasProstatos vėžio ankstyva diagnostika, pagrįsta serumo prostatos specifinio antigeno (PSA) nustatymu, laikoma kontroversiška dėl nepakankamo tyrimo specifiškumo didelės rizikos ir pažengusiam prostatos vėžiui identifikuoti. Moksliniai tyrimai, kuriuose prostatos vėžio ankstyvai diagnostikai buvo sistemingai naudojamas PSA testas, pasiekė